Oliver Cromwell (1599-1658) là nhà lãnh đạo quân sự, chính trị gia nổi tiếng của nước Anh. Trong cuộc cách mạng tư sản Anh, ông đã có những vai trò và đóng góp gì cho đất nước? Cuộc đời, cống hiến của ô- li-vơ crôm-oen sẽ được chúng tôi gửi đến bạn đọc qua bài viết sau đây.
Khởi đầu sự nghiệp
Cromwell sinh ngày 25 tháng 4 năm 1599 ở Huntingdon, vương quốc Anh trong một gia đình quý tộc. Trước năm 40 tuổi, sự nghiệp chính trị của ông hoàn toàn mờ nhạt. Khi đó, ô- li-vơ crôm-oen chỉ là điền chủ rồi nhận thừa kế gia sản từ người bác. Mãi đến sau khi 40 tuổi, ông mới được bầu vào hội đồng Cambridge. Trong cuộc nội chiến Anh, ông đã phục vụ trong các đơn vị quân đội như Eastern Association và New Model Army (quân đội kiểu mới).
Với tài năng và sự quyết tâm, Cromwell nhanh chóng gây ấn tượng và trở thành một tướng lĩnh xuất sắc. Ông được công nhận với khả năng lãnh đạo vượt trội và kiến thức quân sự sắc bén. Cromwell không chỉ có khả năng chiến đấu vững vàng trên chiến trường, mà còn có khả năng tổ chức và điều hành quân đội hiệu quả.
Với sự nổi tiếng của mình trong lĩnh vực quân sự, Cromwell đã từng tham gia vào nhiều trận đánh quan trọng, trong đó có Trận Naseby vào năm 1645. Trận Naseby được coi là trận đánh quyết định trong cuộc Nội chiến Anh, nơi Cromwell giúp quân đội Quốc Hội đánh bại quân đội Hoàng gia
Những thành công trong sự nghiệp quân sự của Cromwell đã giúp ông nhận được sự tín nhiệm và tôn trọng từ quốc hội. Từ đó, ông đã có những thăng tiến vượt bậc trong sự nghiệp chính trị.
Vai trò lãnh đạo trong đội quân sườn sắt
Trong lịch sử nước Anh, Oliver Crôm-oen là chỉ huy quân đội Sườn Sắt hay quân đội kiểu mới (New Model Army) trong thời kỳ nội chiến Anh giữa phe Quốc Hội và hoàng gia. Vào năm 1645, ông đã tổ chức lại quân đội theo kiểu mới với những cải cách mang tính chất đột phá.
Ông chỉ tuyển chọn những người tin tưởng gia nhập đội ngũ, thiết lập kỷ luật tốt. Cromwell cũng thay đổi cấu trúc quân đội bằng cách tạo ra một đội quân tinh nhuệ và không phụ thuộc nhiều vào lính đánh thuê. Thành phần binh lính của đội quân này chủ yếu vốn xuất thân từ nông dân. Quân đoàn Sườn Sắt được tổ chức thành các đơn vị tương nhỏ nhưng có khả năng phối hợp tốt với nhau. Ông còn xây dựng một tinh thần chiến đấu mạnh mẽ và ý thức cách mạng cho quân đội này.
Sau khi đội quân này tham chiến, quân đội phe Quốc Hội đã giành được thắng lợi trước đội quân của hoàng gia của vua Sác-lơ I.
Những trận đánh nổi tiếng
Dưới đây là một số trận đánh nổi tiếng của ông:
Vào ngày 28 tháng 7 năm 1643, trận đánh Gainsborough đã diễn ra tại thành phố Gainsborough ở Lincolnshire, miền đông nước Anh. Trận đánh này là cuộc đối đầu giữa phe Quân đội của vua Charles I và phe Công tước của Earls of Essex và Stamford thuộc phe Quốc Hội. Trận chiến Gainsborough kết thúc với phân thắng thuộc về phe Quốc Hội. Nó đã cho thấy rằng quân đội vua Charles I không phải là bất khả chiến bại và có thể bị đánh bại.
Trận Marston Moor (1644): Đây là trận đánh quan trọng trong Nội chiến Anh giữa Quốc vương Charles I và phe Quốc hội. Cromwell chỉ huy quân đội của phe Quốc hội và đã có công giúp phe này giành chiến thắng. Thắng lợi tại Marston Moor đã mở ra con đường để Quốc hội tiến vào phía Bắc nước Anh.
Trận Naseby (1645): Đây là trận đánh quyết định trong Nội chiến Anh, khi Cromwell dẫn đầu quân đoàn Quốc hội đối đầu với quân đội của Charles I. Cromwell đã tổ chức một cuộc tấn công táo bạo và quyết liệt giúp ông giành được chiến thắng. Trận Naseby buộc nhà vua phải đầu hàng và là một bước ngoặt trong việc khép lại cuộc nội chiến Anh.
Trận Drogheda (1649) là một trận chiến quan trọng trong lịch sử của Ireland, diễn ra vào năm 1649 khi Cromwell dẫn đội quân của mình sang đàn áp các cuộc nổi dậy tại Ireland. Trong trận Drogheda, Cromwell đã tiến hành tấn công vào thành phố Drogheda, một trung tâm phòng thủ quan trọng của phe đối lập. Sau khi chiếm được thành phố, quân đội của Cromwell đã tiến hành cuộc thảm sát tàn bạo, giết chết hơn 2.000 người dân và binh lính. Đây là một trong những cuộc thảm sát ghê rợn nhất trong lịch sử Ireland.
Ở Ireland, ông còn gây ra nhiều vụ thảm sát và đàn áp người Ireland. Đến nỗi, cái tên của ông đã trở thành sự ngăn cách, chia rẽ giữa người Anh và Ireland đến tận ngày nay.
Cách mạng dân tộc và tôn giáo
Ông đã đóng vai trò lãnh đạo trong Liên minh Quốc Hội, một tổ chức liên minh được hình thành bởi các phe phái chính trị và tôn giáo khác nhau với mục tiêu lật đổ Vua Charles I.
Trước khi cuộc cách mạng diễn ra, Anh đang chịu sự cai trị tập quyền của Vua Charles I và Giáo hội Angli-ca. Tuy nhiên, những tranh chấp chính trị và tôn giáo không ngừng gia tăng, gây ra sự bất mãn trong xã hội. Với sự lãnh đạo của Cromwell, Liên minh Quốc Hội đã quyết định chống lại chế độ phong kiến hiện tại, thúc đẩy cách mạng dân tộc và tôn giáo.
Cromwell cũng đã chứng minh sự tài giỏi chiến lược và năng lực lãnh đạo trong cuộc nội chiến Anh. Từ đó, ông thu hút được sự ủng hộ từ nghị viện và dân chúng. Cromwell và nghị viện đã thúc đẩy cho tự do tôn giáo. Họ đã đưa ra chỉ thị Tôn giáo năm 1649, cho phép các tín đồ không thuộc Giáo hội Angli-ca thể hiện tôn giáo của mình công khai và thoải mái hơn. Điều này mang lại sự đa dạng tôn giáo và tôn trọng cho sự tự do tín ngưỡng.
Cuối cùng, cuộc cách mạng dân tộc và tôn giáo dẫn đến vào năm 1653, Oliver Cromwell được bầu trở thành Bảo hộ công (Lord Protector) của Anh. Ông khởi xướng một số biện pháp cứng rắn nhằm áp đặt luật pháp và đưa đất nước vào tình trạng ổn định, Cromwell đã có cố gắng thúc đẩy các nguyên tắc dân chủ và làm việc với Quốc hội để xây dựng một xã hội mới.
Quyền lực và cải cách
Cromwell đã sử dụng quyền lực của mình để thực hiện các cải cách xã hội và chính trị tại Anh. Năm 1653, ông đã thực hiện những biện pháp quyết đoán nhằm xóa bỏ Quốc hội và tự xưng là Bảo hộ công của Anh. Trong vai trò này, ông đã tiến hành cải cách xã hội, quân đội và thiết lập một hệ thống chính quyền hoàn toàn mới.
Sau khi chiến thắng phe hoàng gia, ông thành lập một chế độ chuyển tiếp gọi là nghị viên Barbone. Tuy nhiên, sau một thời gian ngắn, ông cảm thấy rằng hệ thống chế độ này không hiệu quả và ổn định.
Vì vậy, Cromwell đã chấm dứt Cộng hòa Thiên Chúa Giáo và thành lập một chế độ mới được gọi là nền chính quyền Bảo hộ (1653-1658). Ông tự xưng là "Bảo hộ công" Lord Protector và giữ quyền lực tuyệt đối nhưng vẫn tuân theo hiến pháp, nhận lương hàng năm. Trong thời gian này, ông áp dụng nhiều biện pháp cải cách nhằm đưa đất nước trở lại ổn định.
Cromwell cũng tiến hành cải cách chính trị bằng việc thành lập Hội đồng Bảo hộ để lãnh đạo và quản lý quốc gia. Ông đặt ra một Hiến pháp tạm thời vào năm 1653, cho phép ông và Hội đồng Bảo hộ giữ quyền lực tối cao. Tuy nhiên, hệ thống này bị chỉ trích vì thiếu tính dân chủ và không nhận được sự ủng hộ rộng rãi.
Sau khi Cromwell qua đời vào năm 1658, hệ thống chính quyền Bảo hộ sụp đổ và quyền lực trở lại với hoàng gia Anh. Mặc dù cuộc cải cách của Cromwell gây tranh cãi và không kéo dài lâu, nhưng nó đã tào tiền đề cho nước Anh trở thành quốc gia hiện đại, theo chế độ quân chủ lập hiến như ngày nay.
>> Có thể bạn muốn biết thêm về cuộc cách mạng tư sản Anh.
Oliver Cromwell là một nhà lãnh đạo quân sự và chính trị tài ba trong lịch sử Anh. Ông đã đóng vai trò quan trọng trong cách mạng Anh và tạo ra một thời kỳ mới cho đất nước. Hy vọng bài viết đã giúp bạn có được cái nhìn rõ nét hơn về ông và hẹn gặp lại bạn trong bài viết tiếp theo.
