Louis XVI là vị vua cuối cùng của triều đại Bourbon trong lịch sử nước Pháp. Ông đã trải qua những năm tháng trị vì đầy biến động và kết thúc cuộc đời mình trên máy chém. Tìm hiểu cuộc đời và sự nghiệp vị vua cuối cùng của nước Pháp qua bài viết sau đây.
Tiểu sử vua Louis XVI
Vua Louis XVI (23 tháng 8 năm 1754 - 21 tháng 1 năm 1793) là vị vua trị vì nước Pháp từ năm 1774 đến 1792. Ông kế vị ngai vàng từ vua Louis XV và lên ngôi trong bối cảnh khủng hoảng tài chính sâu sắc ở Pháp.
Louis XVI kết hôn với Marie Antoinette của Áo và cả hai phung phí của cải, xa hoa trong khi đất nước chìm trong nghèo đói và khủng hoảng. Ông đã cố gắng thực hiện các cải cách để cải thiện tình hình kinh tế, nhưng không thành công, chủ yếu do sự phản đối của giới quý tộc và giáo hội.
Khi cuộc cách mạng Pháp bùng nổ vào năm 1789, Louis XVI mất dần quyền lực. Sau khi bỏ trốn thất bại vào năm 1791, ông bị giam cầm và sau đó bị kết tội phản quốc.
Cuối cùng, Louis XVI bị xử tử bằng máy chém guillotine vào ngày 21 tháng 1 năm 1793. Sự kiện này sự kết thúc đau thương của triều đại Bourbon, biểu tượng cho sự sụp đổ của chế độ quân chủ chuyên chế ở châu Âu.
Thân thế và tuổi thơ
Louis XVI sinh ngày 23 tháng 8 năm 1754, là con trai thứ ba của Thái tử Louis Ferdinand của Pháp và Công chúa Maria Josepha của Saxony. Cha ông là con trai duy nhất của vua Louis XV. Ông sinh ra tại Cung điện Versailles và được đặt tên là Louis-Auguste.
Từ nhỏ, Louis-Auguste đã thể hiện là một đứa trẻ nhút nhát, trầm tính. Ông thiếu tự tin và thường bị các thành viên trong hoàng tộc chê bai. Cha ông qua đời năm 1765, khi ông mới 11 tuổi. Năm 1770, em trai út của ông cũng qua đời, Louis-Auguste trở thành người thừa kế ngai vàng.
Lên ngôi vua và kết hôn
Năm 1774, Louis XV băng hà, Louis-Auguste lên nối ngôi, lấy hiệu là Louis XVI. Lễ đăng quang của ông diễn ra long trọng tại Nhà thờ Đức Bà Reims vào tháng 6 năm 1775.
Cùng năm đó, nhằm củng cố liên minh Pháp - Áo, Louis XVI kết hôn với Marie Antoinette là con gái của Hoàng đế La Mã Thần thánh Franz I. Đám cưới diễn ra xa hoa, tốn kém.
Tuy nhiên, cuộc hôn nhân này không được lòng dân Pháp, bởi Marie Antoinette bị coi là người xa hoa và không được lòng dân. Bà thường xuyên chi tiêu hoang phí và bị nghi ngờ có quan hệ ngoài luồng hôn nhân.
Marie Antoinette đã chi tiêu rất nhiều để trang trí cung điện Versailles và mua sắm vật dụng xa xỉ. Chính phủ Pháp đã phải còng lưng chi trả cho sự xa hoa của Marie Antoinette.
Sau khi Louis XVI bị hành quyết, hoàng hậu Marie Antoinette cũng bị đem ra xét xử với cáo buộc phản quốc cùng nhiều tội danh khác. Bà bị kết án tử hình bằng máy chém vào ngày 16/10/1793.
Những năm tháng cai trị đầy khó khăn
Thời kỳ Louis XVI cai trị, Pháp rơi vào tình trạng khủng hoảng kinh tế - chính trị trầm trọng.
Các cuộc chiến tranh tốn kém như Chiến tranh Bảy năm (1756-1763) để lại gánh nặng nợ nần lớn cho nước Pháp. Triều đình vung tay quá trán, các khoản thuế má cao khiến người dân càng thêm cơ cực.
Nạn đói kéo dài trong những năm 1788-1789 khiến dân chúng càng thêm bất mãn. Sự chênh lệch giàu nghèo giữa giới quý tộc và thường dân ngày càng sâu sắc.
Trước tình hình đó, Louis XVI tỏ ra bất lực và thiếu quyết đoán trong việc cải cách. Những nỗ lực của ông nhằm cải thiện tình hình tài chính của quốc gia đều không thành công.
Cuộc cách mạng 1789
Bất mãn trước tình trạng khốn cùng, nhân dân Pháp nổi dậy. Tháng 6 năm 1789, các đại biểu của ba đẳng cấp Clergé, Noblesse và Tiers état tập trung tại Versailles, thành lập Quốc hội Lập hiến, đòi nhà vua phải chia sẻ quyền lực.
Ngày 14/7/1789, nhân dân Paris tiến đánh và chiếm Bastille. Cuộc Cách mạng Pháp bùng nổ. Louis XVI buộc phải chấp nhận Hiến pháp mới và mất dần quyền lực.
Tháng 6/1791, vua và hoàng hậu cùng gia đình trốn khỏi Paris nhưng bị bắt giữ ở Varennes và áp giải về kinh đô. Biến cố này càng khiến vua mất uy tín trong mắt nhân dân.
Ngày 10/8/1792, dân Paris nổi dậy, chiếm Tuileries, bắt giữ Louis XVI và gia đình. Nhà vua bị tước hết quyền lực và bị giam lỏng.
>> Xem thêm bài viết chi tiết cách mạng tư sản Pháp.
Xét xử và hành quyết
Tháng 12/1792, Quốc hội quyết định đưa Louis XVI ra xét xử với cáo buộc phản quốc. Phiên tòa kéo dài hai tháng với những buổi tranh luận quyết liệt.
Cuối cùng, ngày 15/1/1793, Hội đồng xét xử quyết định kết tội Louis XVI phản quốc và tuyên án tử hình.
Sáng ngày 21/1/1793, nhà vua bị đưa lên máy chém tại quảng trường Cách mạng (nay là quảng trường Concorde) và bị xử trảm. Sau khi bị hành quyết, đầu ông bị nhấc cao cho đám đông chiêm ngưỡng.
Với cái chết của Louis XVI, chế độ quân chủ chuyên chế ở Pháp chính thức chấm dứt. Nước Cộng hòa Pháp ra đời.
Vì sao Louis XVI bị kết tội phản quốc?
Dưới đây là một số nguyên nhân dẫn đến Louis XVI bị kết tội:
- Louis XVI được cho là có âm mưu liên kết với nước Áo quê hương của vợ ông là hoàng hậu Marie Antoinette nhằm đàn áp cách mạng.
- Sự quản lý kinh tế tồi tệ của Louis XVI đã góp phần vào việc tăng nợ công và khủng hoảng tài chính ở Pháp. Vì không giải quyết được tình hình, ông đã khiến người dân càng thêm bất mãn.
- Năm 1791, Louis XVI đã cố gắng trốn thoát khỏi Pháp nhưng bị bắt giữ. Đây cũng có thể được coi là hành động phản bội đất nước.
Những thành tựu của vua Louis XVI
Thành tựu thứ ba của vua Louis XVI là việc ông đã hỗ trợ các cuộc cách mạng ở Mỹ. Trong khi đang giữ vai trò là vua Pháp, Louis XVI đã hỗ trợ các lực lượng đấu tranh độc lập của Mỹ trong Chiến tranh giành độc lập Mỹ. Với sự giúp đỡ của Pháp, Mỹ đã chiến thắng trong cuộc chiến này và giành được độc lập.
Trước khi trở thành vua, Louis XVI đã hứa hẹn với nhân dân rằng ông sẽ cải cách chế độ phong kiến nhà Bourbon. Ông đã tuyển dụng nhiều quan chức mới và đưa ra những biện pháp để giảm bớt sự bất công và khắc khe trong xã hội. Ông cũng đã hỗ trợ các cuộc cải cách giáo dục và chăm sóc sức khỏe, đưa ra những chính sách để giúp người nghèo.
Ngoài ra, vua Louis XVI đã có những đóng góp khác như thành lập lực lượng cứu hỏa và Trường Mỏ, tài trợ cho các thí nghiệm khinh khí cầu của anh em nhà Montgolfier, trợ cấp cho việc dạy ngôn ngữ ký hiệu cho những người câm điếc nghèo,...
Như vậy, vua Louis XVI đã phải trả giá đắt cho những sai lầm và thiếu hiệu quả trong việc cai trị đất nước. Mặc dù ông không phải là một nhà độc tài, bạo chúa, nhưng sự yếu kém và lúng túng của Louis XVI đã khiến nhân dân mất niềm tin. Cái chết của ông cũng đánh dấu sự chấm dứt của chế độ quân chủ tuyệt đối ở Pháp. Trên hết, cuộc đời của ông là một bài học lịch sử đắt giá về trách nhiệm và nghĩa vụ của một nhà lãnh đạo.
