Trong thần thoại Lưỡng Hà lưu truyền những câu chuyện về con quái vật Humbaba. Đây là con quái vật đã đối đầu với hai anh hùng nổi tiếng trong sử thi Gilgamesh. Hãy cùng tìm hiểu về Humbaba qua bài viết sau đây.
Giới thiệu về Humbaba
Humbaba, hay còn gọi là Huwawa, là một nhân vật thần thoại trong văn hóa Mesopotamia, được biết đến nhiều nhất qua tác phẩm văn học cổ đại của người Akkad là "Sử thi Gilgamesh". Humbaba là một con quái vật khổng lồ, có hai sừng, đuôi dài như rắn, có thể phun lửa. Nó được giao nhiệm vụ bảo vệ Rừng Tuyết tùng, một khu rừng thiêng liêng của các vị thần.
Humbaba được mô tả là một sinh vật vô cùng hung dữ và đáng sợ. Nó có thể thở ra lửa và khiến kẻ thù của mình bị mù chỉ với một ánh mắt. Humbaba được cho cũng có thể tạo ra những cơn gió mạnh và bão tố.
Tóm tắt cuộc chiến với Gilgamesh và Enkidu
Có 2 phiên bản khác nhau về trận chiến giữa Humbaba và Gilgamesh thường được gọi là Bilgames và Huwawa A và B
Một ngày nọ, Gilgamesh là vị vua anh hùng của thành phố Uruk, quyết định đi đến Rừng Tuyết tùng để giết Humbaba và lấy đi sức mạnh của nó. Gilgamesh được người bạn thân nhất của mình là Enkidu đi cùng.
Sau một cuộc hành trình dài và gian khổ, Gilgamesh và Enkidu cuối cùng cũng đến được Rừng Tuyết tùng. Họ đối mặt với Humbaba và một trận chiến dữ dội đã nổ ra. Gilgamesh và Enkidu chiến đấu với tất cả sức lực của mình và cuối cùng họ đã đánh bại Humbaba.
Sau khi Humbaba bị giết, Gilgamesh đã lấy đi sức mạnh của nó và trở về Uruk như một người anh hùng. Tuy nhiên, Enkidu đã bị trọng thương trong trận chiến và không lâu sau đó, anh ta đã chết. Cái chết của Enkidu đã khiến Gilgamesh suy sụp và khiến anh ta nhận ra rằng mình cũng sẽ phải chết vào một ngày nào đó.
Cuộc chiến của Humbaba với Gilgamesh phiên bản Babylon tiêu chuẩn
Trong phiên bản Babylon Tiêu chuẩn, Humbaba được đề cập lần đầu khi Gilgamesh đề nghị một cuộc hành trình đến rừng tuyết tùng với Enkidu. Ban đầu, Enkidu do dự và miêu tả Humbaba như một sinh vật đáng sợ được thần Enlil bổ nhiệm:
Humbaba, tiếng nó như Lụt lớn,
Lời nó như ngọn lửa, hơi thở nó như cái chết.
Nó nghe thấy tiếng rừng rục rịch trong vòng sáu mươi dặm;
Ai dám mạo hiểm vào rừng của nó?
Tuy nhiên, cuối cùng hai anh hùng quyết định cùng nhau xuất phát. Trước khi ra đi, Gilgamesh đã thông báo kế hoạch của mình cho người dân ở Uruk:
Sau một cuộc hành trình dài, Gilgamesh và Enkidu đến rừng tuyết tùng. Sau khi đi vào đó, họ nghe thấy tiếng gầm của Humbaba. Tiếng gầm khủng khiếp này thậm chí được so sánh với giọng nói của thần thời tiết Adad. Một mô tả chi tiết về nơi ở của ông được lưu giữ trên bản sao Sulaymaniyah. Đây là một trong những đoạn văn duy nhất trong văn học Mesopotamia tập trung vào phong cảnh.
Tác phẩm nhấn mạnh vẻ đẹp của cây cối và nêu rõ rằng toàn bộ khu vực đã có mùi nhựa tuyết tùng. Al-Rawi và George lưu ý rằng dựa trên đoạn văn sau, Humbaba được miêu tả không phải là một "yêu quái man rợ", mà thay vào đó là một vị vua ngoại quốc thích thú âm nhạc trong triều đình của mình giống như một vị vua Babylon. Tuy nhiên, các nhạc công giải trí lại là động vật chứ không phải con người, phản ánh một đề tài được chứng minh rõ ràng trong nghệ thuật Mesopotamia.
Sau đó, Humbaba biết về sự xuất hiện của người xâm nhập trong khu rừng. Humbaba có vẻ như đoán được một trong số đó là Enkidu. Sau đó, câu chuyện tiếp tục, cuộc đối đầu giữa nhân vật chính và Humbaba đã bắt đầu. Humbaba chỉ trích Gilgamesh vì đến rừng của ông, tuyên bố rằng Gilgamesh đang theo "lời khuyên của một người ngốc". Humbaba cũng sỉ nhục Enkidu, gọi ông là "con của một con cá, người không biết cha,..., nhấn mạnh rằng ông "không được bú mẹ". Và rồi, trận chiến cực kỳ ác liệt diễn ra.
Sau khi Humbaba lần thứ hai công kích Gilgamesh và Enkidu, hai anh hùng đã nhận được sự giúp đỡ của thần Shamash. Giữa trận chiến, Humbaba bị mù. Humbaba cầu xin được sống sót và hứa rằng sẽ bảo vệ rừng. Tuy nhiên, Enkidu khuyên Gilgamesh nên giết chết Humbaba nhanh chóng để tránh sự tức giận của các vị thần. Humbaba phản ứng lại bằng lời nguyền rủa.
Mong rằng họ sẽ không bao giờ già đi,
Ngoài bạn Gilgamesh, Enkidu không được ai chôn cất!
Enkidu khuyên Gilgamesh hành động một lần nữa và thành công khiến Humbaba bị đâm dao vào cổ và bị Enkidu đốt ruột rồi rút răng. Dù vậy, Enkidu cực kỳ lo lắng các vị thần sẽ trách phạt họ vì đã biến khu rừng thành sa mạc sau trận chiến. Sau đó, hai anh hùng quyết định giết bảy người con của Humbaba để giữ kín bí mật.
Ý nghĩa của sự tích Humbaba
Sự tích về Humbaba là một câu chuyện về sự dũng cảm, lòng trung thành và sự hy sinh. Nó cũng là một câu chuyện về bản chất của con người và sự phù du của cuộc sống.
Ngoài những gì đã đề cập ở trên, Humbaba còn có một số đặc điểm khác. Ví dụ: Humbaba được cho là có thể đọc suy nghĩ của người khác và có thể biến thành bất kỳ hình dạng nào.
Humbaba là một quái vật đầy phức tạp và có nhiều ý nghĩa. Nó đại diện cho cái ác, nhưng cũng đại diện cho sức mạnh và sự dũng cảm. Nó là một nhân vật quan trọng trong văn hóa Mesopotamia và tiếp tục được nghiên cứu và giải thích cho đến ngày nay.
Humbaba trong văn hóa hiện đại
Humbaba không chỉ xuất hiện trong văn học cổ đại mà còn được đưa vào nhiều tác phẩm nghệ thuật khác như điêu khắc, tranh vẽ và truyền thống miệng. Nó cũng đã trở thành một biểu tượng của nghệ thuật và văn hóa Mesopotamia.
Ngoài ra, Humbaba còn được sử dụng trong các tác phẩm hiện đại như tiểu thuyết, phim ảnh và trò chơi điện tử. Nó là một nhân vật thú vị và đầy hấp dẫn cho các tác giả và nhà sản xuất để tạo ra những câu chuyện mới và độc đáo.
>> Có thể bạn muốn biết thêm về anh hùng Enkidu.
Kết luận
Humbaba là một nhân vật hư cấu đầy mạnh mẽ và hấp dẫn trong thần thoại Mesopotamia.Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu thêm về văn hóa cổ đại Babylon và những câu chuyện xa xưa đầy hấp dẫn.
