Phục Hy là vị vua khai thiên lập địa của Trung Quốc, được coi là một trong những vị thần quan trọng nhất trong lịch sử Trung Hoa. Ông được cho là người đã sáng tạo ra Bát quái tiền đề cho Kinh Dịch, bói toán Trung Quốc.
Truyền thuyết về Phục Hy và quẻ Phục Hy
Theo truyền thuyết, Phục Hy ((4486 TCN—4365 TCN) có thân người, mình rắn hay rồng, tên gọi khác là Phục Hy Thị, Hy Hoàng. Phục Hy là vị vua đầu tiên trong Tam Hoàng cai trị trong một thời kỳ được coi là thời kỳ đầu tiên của lịch sử Trung Quốc cổ đại. Hai vị Hoàng còn lại trong Tam Hoàng Ngũ Đế là Nữ Oa và Thần Nông.
Một trong những truyền thuyết quan trọng nhất của Phục Hy là sáng tạo ra Bát quái bắt nguồn từ việc quan sát lưng rùa hay Long Mã ở sông Lạc Hà. Bát quái là hệ thống biểu tượng bao gồm 8 quẻ, mỗi quẻ được tạo thành từ 3 đường thẳng đứng. Trong đó, một đường đứt tượng trưng cho Âm, và hai đường liền tượng trưng cho Dương. Bát quái được sử dụng để biểu thị các hiện tượng tự nhiên, các mối quan hệ xã hội và các quy luật của vũ trụ. 8 quẻ trong Bát quái được gọi là quẻ Phục Hy.
Phục Hy cũng được cho là người đã sáng tạo ra nhiều công cụ và kỹ thuật như chữ viết, đánh bắt cá, bẫy thú. Ông cũng đã ban hành nhiều luật lệ và quy định như hôn nhân để xã hội tiến dần đến văn minh.
Phục Hy và Nữ Oa có mối quan hệ như thế nào?
Phục Hy và Nữ Oa là hai vị thần quan trọng trong truyền thuyết thần thoại Trung Quốc. Phục Hy là anh trai và chồng của Nữ Oa. Theo truyền thuyết, Phục Hy và Nữ Oa ở núi Côn Lôn thấy hai ngọn lửa nhập làm một nên quyết đinh là vợ chồng. Họ đã cùng nhau nặn người đất rồi ban sự sống cho con người. Từ đó, loài người đã được sinh ra.
Phục Hy và Nữ Oa cũng đã cùng nhau thực hiện nhiều công việc như ngăn chặn lũ lụt và xây dựng cột chống giữa trời và đất.
>> Xem bài viết về Nữ Oa.
Phục Hy và Kinh Dịch
Quẻ dịch Phục Hy với Bát quái là nền tảng của bộ sách Kinh Dịch. Bộ sách này được sử dụng để dự đoán tương lai và để giải thích các hiện tượng tự nhiên và xã hội.
Phục Hy được coi là người sáng lập ra Kinh Dịch. Sau này, Phục Hy được Đạo Giáo Trung Quốc tôn thờ trở thành thần.
Phục Hy trong văn hóa Trung Quốc
Phục Hy là một nhân vật quan trọng trong văn hóa Trung Quốc. Ông được coi là một trong những vị "Hoàng" vĩ đại nhất trong lịch sử Trung Quốc, đã có nhiều đóng góp cho nền văn minh Trung Quốc.
Phục Hy được thờ cúng ở nhiều nơi trên khắp Trung Quốc. Hiện nay, có nhiều giả thiết cho rằng Phục Hy chính là Bàn Cổ. Tuy nhiên, một số học giả khác lại cho rằng thần thoại Phục Hy và Bàn Cổ là hoàn toàn khác nhau. Dù vậy, chúng ta không thể phủ nhận Phục Hy ảnh hưởng rất lớn trong nền văn hóa Trung Hoa. Nhiều bộ phim truyền hình như Nữ Oa và Phục Hy, To The Moon,... đều có sự xuất hiện của Phục Hy.
Mộ Phục Hy
Trong tháng 5 năm 1987, một nhóm khảo cổ học Trung Quốc đã tìm thấy một khu mộ cổ ở phía dốc Tây Thủy, thuộc địa phận của thành phố Bộc Dương, tỉnh Hà Nam. Khu mộ này có tổng cộng 45 ngôi mộ, trong đó, ngôi mộ thứ 45 đã được nghiên cứu kỹ lưỡng. Để xác định độ tuổi của ngôi mộ này, các nhà khoa học đã áp dụng phương pháp đo lường C14 và kết quả cho thấy tuổi đời của mộ khoảng 6500 năm, thuộc thời kỳ văn hóa Ngưỡng Thiều.
Mộ thứ 45 có phần đầu về phía nam, chân về phía bắc và ở phía đông có một hình rồng được ghép từ vỏ sò, trông rất sống động với móng vuốt. Ở phía tây mộ có một hình tượng tương tự như một con hổ ghép bằng vỏ sò, với cái đầu uy nghi và phần bụng của con hổ có hình giống hoa mai.
Ba thiếu niên từ 12 đến 16 tuổi đã được tuẫn táng chôn theo ở ba hướng Đông, Tây và Bắc của mộ thứ 45 theo một góc nghiêng nhất định. Dưới chân người chủ mộ có hình tam giác và hai ống xương chày trẻ em được lấy từ mộ thứ 31.
Đặc biệt, bên phải đầu của người chủ mộ có ghi bảng chữ Nho 太昊帝伏犧氏 (Thái Hạo Đế Phục Hy Thị). Điều này cho thấy các học giả Trung Quốc đã xác định chủ nhân của mộ thứ 45 chính là Phục Hy. Một câu hỏi đặt ra là: trên cơ sở nào mà họ đưa ra ý tưởng này? Rất có thể, các học giả Trung Quốc dựa vào cơ sở sau đây:
Theo truyền thuyết, vùng Hoài Dương Hà Nam là nơi đóng đô của Phục Hy nên rất có thể ông được an táng ở đây. Về thời gian, nhiều tài liệu cho rằng Phục Hy sống khoảng từ 4480 đến 4369 năm TCN, phù hợp với niên đại của ngôi mộ này.
Cách chôn cất và bài trí quần thể mộ, đặc biệt là mộ thứ 45, cho thấy chủ nhân của mộ không chỉ giàu có với số tiền lớn để tạo nên hình dạng long bạch hổ, mà còn là người có địa vị cao, có thể là thủ lĩnh của bộ tộc hoặc vua. Theo phong tục phương Đông, những vật dùng để chôn cất cũng thuộc sở hữu của chủ mộ. Những vật này cho thấy chủ mộ đã có công đóng góp vào việc xây dựng các giá trị về tinh thần, văn hóa phi vật thể. Chỉ có Phục Hy mới xứng đáng là người sở hữu những giá trị này được cộng đồng chôn cất.
Như vậy, Họ Là Ai vừa gửi đến bạn những thông tin về Phục Hy vị Hoàng đầu tiên trong Tam Hoàng Ngũ Đế của văn hóa Trung Quốc. Nếu bài viết này hữu ích với bạn thì hãy chia sẻ chúng để nhiều người được biết.
