Seppuku và Harakiri là hai thuật ngữ tiếng Nhật có nghĩa là mổ bụng. Tuy nhiên, hai thuật ngữ này có một số sự khác biệt về mặt ngữ nghĩa và lịch sử. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về sự khác biệt giữa Seppuku và Harakiri, lý do tại sao Samurai lại tự sát bằng cách mổ bụng, lịch sử của hai thuật ngữ này và ảnh hưởng của chúng trong văn hóa Nhật Bản.
Sự khác biệt giữa Seppuku và Harakiri
Seppuku là thuật ngữ chính xác hơn, được sử dụng để chỉ nghi lễ tự sát bằng cách mổ bụng của các samurai. Từ "seppuku" được tạo thành từ hai chữ "setsu" (cắt) và "fuku" (bụng), có nghĩa là cắt bụng. Thuật ngữ này được sử dụng phổ biến trong văn hóa Nhật Bản, được coi là hành động cao quý và trang trọng.
 |
| Senppuku |
Harakiri là thuật ngữ được sử dụng phổ biến hơn ở phương Tây hoặc tầng lớp bình dân, nhưng có thể mang ý nghĩa tiêu cực hơn. Thuật ngữ này thường được sử dụng để ám chỉ hành động tự sát một cách vội vàng hoặc không suy nghĩ.
Seppuku và Harakiri trong văn hóa Nhật Bản
Trong văn hóa Nhật Bản, seppuku và harakiri đều được coi là các hình thức tự sát cao quý và trang trọng. Tuy nhiên, seppuku được xem là thuật ngữ chính thức hơn và thường được sử dụng trong các tài liệu lịch sử và văn hóa. Trong khi đó, harakiri thường được sử dụng trong giao tiếp hàng ngày và có thể mang ý nghĩa tiêu cực hơn.
Tại sao Samurai tự sát bằng cách mổ bụng?
Samurai là những chiến binh chuyên nghiệp của Nhật Bản, được đào tạo theo các nguyên tắc của võ sĩ đạo (bushido). Trong tinh thần của bushido, danh dự là điều quan trọng nhất đối với một samurai. Khi một samurai bị thất bại, phạm tội hoặc bị ô nhục, họ có thể chọn tự sát bằng cách mổ bụng để bảo vệ danh dự của mình.
Theo các nguyên tắc của bushido, một samurai không được phép sống trong sự nhục nhã và phải chấp nhận cái chết nếu họ không thể bảo vệ danh dự của mình. Tự sát bằng cách mổ bụng được coi là một hành động cao quý và trang trọng, cho phép samurai giữ lại danh dự và lòng trung thành với nguyên tắc của mình.
Lịch sử của Seppuku và Harakiri
Seppuku có nguồn gốc từ thời Heian (794-1185), khi nó được sử dụng như một hình thức hành quyết cho các samurai phạm tội. Trong thời kỳ Kamakura (1185-1333), seppuku dần trở thành một nghi lễ tự nguyện được sử dụng bởi các samurai để thể hiện lòng trung thành, sự hối lỗi hoặc sự cam kết của họ với một nguyên tắc nào đó.
Trong thời kỳ Edo (1603-1868), seppuku trở thành một phần không thể thiếu của văn hóa samurai và được sử dụng như một hình thức xử phạt cho các tội phạm. Nhiều samurai đã chọn tự sát bằng cách mổ bụng để bảo vệ danh dự của mình khi họ bị đánh bại trong chiến tranh hoặc bị chính quyền kết tội.
Trong khi đó, harakiri xuất hiện vào cuối thời kỳ Edo và trở thành một thuật ngữ phổ biến hơn trong văn hóa Nhật Bản. Tuy nhiên, nó thường được sử dụng để ám chỉ hành động tự sát một cách vội vàng hoặc không suy nghĩ, không nhất thiết là để bảo vệ danh dự.
Nghi lễ Seppuku trong văn hóa Samurai
Seppuku là một nghi lễ trang trọng và phức tạp. Người thực hiện seppuku sẽ được chuẩn bị chu đáo, bao gồm tắm rửa, mặc quần áo sạch sẽ và viết một bài thơ tiễn biệt (jisei). Họ cũng sẽ được cung cấp một thanh kiếm để tự mổ bụng và một người đồng hành để giúp đỡ trong quá trình này.
Trước khi bắt đầu nghi lễ, người thực hiện seppuku sẽ đọc một bài diễn văn để giải thích lý do của họ và xin lỗi cho những tội lỗi của mình. Sau đó, họ sẽ tự mổ bụng từ phía trên cùng bên trái và kéo xuống phía dưới cùng bên phải. Nếu họ không thể hoàn thành việc này, người đồng hành sẽ giết họ bằng một cú đâm vào tim.
Sau khi chết, người thực hiện seppuku sẽ được chôn cất trong một nơi cao quý và được coi là một anh hùng trong văn hóa samurai.
Các bước thực hiện Seppuku và Harakiri
Bảng dưới đây so sánh các bước thực hiện seppuku và harakiri:
| Bước | Seppuku | Harakiri |
|---|---|---|
| Chuẩn bị | Chuẩn bị chu đáo, tắm rửa, mặc quần áo sạch sẽ và viết bài thơ tiễn biệt (jisei) | Không có sự chuẩn bị đặc biệt |
| Vũ khí | Được cung cấp một thanh kiếm để tự mổ bụng | Không có vũ khí được cung cấp |
| Bài diễn văn | Đọc một bài diễn văn để giải thích lý do và xin lỗi cho tội lỗi | Không có bài diễn văn |
| Tự sát | Tự mổ bụng từ phía trên cùng bên trái và kéo xuống phía dưới cùng bên phải | Cắt cổ, bụng hoặc đâm vào tim |
| Chôn cất | Được coi là một anh hùng và được chôn cất trong ở nơi cao quý | Không có nghi lễ chôn cất đặc biệt |
Phim về Seppuku và Harakiri
Nhiều bộ phim đã được sản xuất với chủ đề seppuku và harakiri nhưng bộ phim nổi tiếng nhất phải kể đến "Seppuku" (1962) của đạo diễn Kobayashi Masaki. Bộ phim này kể về câu chuyện của một samurai bị đánh bại và chọn tự sát bằng cách mổ bụng để bảo vệ danh dự của mình.
Bên cạnh đó, nhiều bộ phim khác như "The Last Samurai" (2003), "47 Ronin" (2013) và "Hara-Kiri: Death of a Samurai" (2011) cũng có những cảnh quay về nghi lễ mổ bụng của samurai, giúp khán giả hiểu rõ hơn về tinh thần võ sĩ đạo trong văn hóa Nhật Bản.
Những điều cần biết về Seppuku và Harakiri
- Seppuku và harakiri đều là các thuật ngữ tiếng Nhật có nghĩa là mổ bụng.
- Seppuku là thuật ngữ chính xác hơn và được sử dụng để chỉ nghi lễ tự sát của các samurai.
- Harakiri là thuật ngữ phổ biến hơn ở phương Tây và có thể mang ý nghĩa tiêu cực hơn.
- Samurai tự sát bằng cách mổ bụng để bảo vệ danh dự của mình theo tinh thần của bushido.
- Seppuku và harakiri đã trở thành một phần không thể thiếu của văn hóa samurai trong thời kỳ Edo.
- Nghi lễ seppuku là một nghi lễ trang trọng và phức tạp, bao gồm việc chuẩn bị chu đáo và đọc bài diễn văn trước khi tự sát.
- Có nhiều bộ phim nổi tiếng về seppuku và harakiri, giúp khán giả hiểu rõ hơn về nghi lễ này trong văn hóa samurai.
Ảnh hưởng của Seppuku và Harakiri trong văn hóa Nhật Bản
Seppuku và harakiri đã có một ảnh hưởng sâu sắc đến văn hóa Nhật Bản. Trong quá khứ, nó được coi là một hình thức tự sát cao quý và trang trọng, cho phép samurai bảo vệ danh dự và lòng trung thành của mình. Tuy nhiên, trong thời đại hiện đại, nó đã trở thành một biểu tượng của sự kiên cường và lòng trung thành với nguyên tắc của một người đàn ông.
Ngoài ra, seppuku và harakiri cũng được thể hiện trong nhiều tác phẩm nghệ thuật và văn hóa đương đại của Nhật Bản, như tranh vẽ, tiểu thuyết, phim ảnh và trò chơi điện tử. Điều này cho thấy sự ảnh hưởng lớn của nghi lễ này trong văn hóa Nhật Bản.
Mối quan hệ giữa Seppuku, Harakiri và Bushido
Bushido là một triết lý đạo đức của samurai gồm các nguyên tắc như lòng trung thành, can đảm và danh dự. Seppuku và harakiri đều có liên quan đến triết lý đạo đức của samurai vì được thực hiện để bảo vệ danh dự và lòng trung thành của võ sĩ.
Tuy nhiên, việc sử dụng seppuku và harakiri như một hình thức xử phạt cho các tội phạm cũng đã gây tranh cãi trong văn hóa samurai. Nhiều người cho rằng việc tự sát không phải là một hành động cao quý và không phù hợp với tinh thần của bushido.
Trong thời hiện đại, việc tự sát không còn được coi là một hành động cao quý và đã bị pháp luật nghiêm cẩm. Thay vào đó, những người theo tinh thần bushido thường chọn cách sống bằng cách tuân thủ các nguyên tắc căn bản bao gồm lòng trung thành, can đảm và danh dự.
Kết luận
Seppuku và harakiri là hai thuật ngữ có liên quan đến hành động tự sát bằng cách mổ bụng của samurai trong văn hóa Nhật Bản. Mặc dù có nhiều điểm tương đồng, nhưng hai thuật ngữ này cũng có những sự khác biệt về ý nghĩa và cách thực hiện. Hy vọng Họ Là Ai đã giúp bạn hiểu rõ hơn về nghi lễ đặc biệt này và hẹn gặp bạn ở những bài viết tiếp theo.
