Trong cuộc chiến tranh Việt Nam, Hoa Kỳ đã triển khai nhiều chiến lược chiến tranh khác nhau để đạt được mục tiêu đánh bại lực lượng cách mạng miền Nam Việt Nam và chính quyền Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Những chiến lược này được điều chỉnh và phát triển theo thời gian, phản ánh sự thay đổi trong cục diện chiến tranh và mục tiêu của Mỹ tại Việt Nam. Tìm hiểu các chiến lược chiến tranh của Mỹ đã triển khai ở Việt Nam.
Tóm tắt 4 Chiến lược chiến tranh của Hoa Kỳ
Chiến tranh đơn phương
Sau khi Pháp thất bại trong cuộc chiến tranh Đông Dương, Hoa Kỳ đã trực tiếp can thiệp vào Việt Nam với mục đích biến miền Nam Việt Nam thành một thuộc địa kiểu mới của họ và chống lại phong trào cách mạng. Chiến lược này được thể hiện qua các hành động sau:
- Ra sắc lệnh đặt phong trào cộng sản ngoài vòng pháp luật, tạo cơ sở pháp lý để đàn áp lực lượng cách mạng.
- Tiến hành cải cách điền địa để giải quyết vấn đề ruộng đất, nhằm giải quyết một trong những nguyên nhân gốc rễ của cuộc cách mạng.
Tuy nhiên, chiến lược này đã thất bại do sự kháng cự quyết liệt của lực lượng cách mạng miền Nam và sự hỗ trợ từ miền Bắc.
Chiến tranh đặc biệt
Trong bối cảnh phong trào Đồng khởi ở miền Nam và phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới ngày càng lớn mạnh, Mỹ đã triển khai chiến lược "Chiến tranh đặc biệt" với âm mưu sử dụng người Việt đánh người Việt. Các thủ đoạn chính của chiến lược này bao gồm:
- Kế hoạch Xtalây - Taylo: Tăng cường viện trợ quân sự cho Việt Nam Cộng hòa, đào tạo và huấn luyện quân đội Sài Gòn.
- Lập các "Ấp chiến lược" để kiểm soát và quản lý dân chúng.
- Thành lập Bộ Tư lệnh Quân đội Viễn chinh Mỹ (MACV) để điều phối hoạt động quân sự tại Việt Nam.
Tuy nhiên, chiến lược này cũng không đem lại kết quả như mong đợi do sự kháng cự của lực lượng cách mạng và sự phát triển mạnh mẽ của phong trào giải phóng dân tộc.
Chiến tranh cục bộ
Trước thất bại của "Chiến tranh đặc biệt", Mỹ đã chuyển sang chiến lược "Chiến tranh cục bộ" với mục đích giành quyền chủ động trên chiến trường và tạo ưu thế về quân sự. Các biện pháp chính của chiến lược này bao gồm:
- Đổ quân viễn chinh Mỹ vào miền Nam Việt Nam để tăng cường lực lượng.
- Phản công chiến lược nhằm đẩy lùi lực lượng cách mạng ra khỏi các vùng chiến lược quan trọng.
- Phá hoại miền Bắc Việt Nam bằng các cuộc không kích và bằng tàu ngầm.
Mặc dù giai đoạn đầu có một số thành công nhất định, nhưng chiến lược này cũng dần bị đẩy vào ngõ cụt do sự đấu tranh kiên cường của lực lượng cách mạng và sự ủng hộ của nhân dân.
Việt Nam hóa chiến tranh
Sau thất bại của "Chiến tranh cục bộ" và Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968, Mỹ đã chuyển sang chiến lược "Việt Nam hóa chiến tranh" với âm mưu tiếp tục sử dụng người Việt đánh người Việt. Các thủ đoạn chính của chiến lược này bao gồm:
- Rút dần quân đội Mỹ khỏi Việt Nam.
- Tăng cường huấn luyện và viện trợ cho quân đội Việt Nam Cộng hòa.
- Mở rộng xâm lược sang Lào và Campuchia để cắt đứt nguồn tiếp viện cho lực lượng cách mạng.
- Đánh phá miền Bắc Việt Nam bằng các cuộc không kích và bằng tàu ngầm.
Tuy nhiên, chiến lược này cũng không thành công và cuối cùng Mỹ buộc phải rút quân khỏi Việt Nam sau Hiệp định Paris năm 1973.
Giải thích chi tiết chiến lược chiến tranh của Hoa Kỳ ở Việt Nam
Trong suốt cuộc chiến tranh Việt Nam, Hoa Kỳ đã triển khai nhiều chiến lược chiến tranh khác nhau để đạt được mục tiêu đánh bại lực lượng cách mạng miền Nam Việt Nam và chính quyền Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Chiến tranh đơn phương
Sau khi Pháp thất bại trong cuộc chiến tranh Đông Dương, Hoa Kỳ đã trực tiếp can thiệp vào Việt Nam với mục đích biến miền Nam Việt Nam thành một thuộc địa kiểu mới của họ và chống lại phong trào cách mạng.
Âm mưu
Âm mưu của Mỹ trong giai đoạn này là biến miền Nam thành thuộc địa kiểu mới, chống lại cách mạng và giành quyền kiểm soát hoàn toàn miền Nam.
Thủ đoạn
Để thực hiện âm mưu này, Mỹ đã sử dụng các thủ đoạn sau:
- Ra sắc lệnh đặt phong trào cộng sản ngoài vòng pháp luật, tạo cơ sở pháp lý để đàn áp lực lượng cách mạng.
- Tiến hành cải cách điền địa để giải quyết vấn đề ruộng đất,nhằm giải quyết một trong những nguyên nhân gốc rễ của cuộc cách mạng.
Kết quả
Tuy nhiên, chiến lược này đã thất bại do sự kháng cự quyết liệt của lực lượng cách mạng miền Nam và sự hỗ trợ từ miền Bắc. Mỹ không thể đạt được mục tiêu kiểm soát hoàn toàn miền Nam Việt Nam và chống lại phong trào cách mạng.
Chiến tranh đặc biệt
Trước sự gia tăng của phong trào cách mạng ở miền Nam và sự phát triển mạnh mẽ của phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới, Mỹ đã triển khai chiến lược "Chiến tranh đặc biệt" với mục tiêu sử dụng người Việt đánh người Việt.
Âm mưu
Mục tiêu của chiến lược này là tăng cường viện trợ quân sự cho Việt Nam Cộng hòa, đào tạo và huấn luyện quân đội Sài Gòn để chống lại lực lượng cách mạng.
Thủ đoạn
Để thực hiện chiến lược này, Mỹ đã áp dụng các thủ đoạn sau:
- Kế hoạch Xtalây - Taylo: Tăng cường viện trợ quân sự cho Việt Nam Cộng hòa, đào tạo và huấn luyện quân đội Sài Gòn.
- Lập các "Ấp chiến lược" để kiểm soát và quản lý dân chúng.
- Thành lập Bộ Tư lệnh Quân đội Viễn chinh Mỹ (MACV) để điều phối hoạt động quân sự tại Việt Nam.
Kết quả
Tuy nhiên, chiến lược này cũng không mang lại kết quả như mong đợi do sự kháng cự của lực lượng cách mạng và sự phát triển mạnh mẽ của phong trào giải phóng dân tộc. Mỹ không thể duy trì ổn định tình hình ở miền Nam và chống lại sự bùng nổ của phong trào giải phóng.
Chiến tranh cục bộ
Sau khi chiến lược "Chiến tranh đặc biệt" không đạt được kết quả như mong đợi, Mỹ đã chuyển sang chiến lược "Chiến tranh cục bộ" với mục tiêu giành quyền chủ động trên chiến trường và tạo ưu thế về quân sự.
Âm mưu
Mục tiêu của chiến lược này là đẩy lùi lực lượng cách mạng ra khỏi các vùng chiến lược quan trọng và phá hoại miền Bắc Việt Nam.
Thủ đoạn
Để thực hiện chiến lược này, Mỹ đã sử dụng các thủ đoạn sau:
- Đổ quân viễn chinh Mỹ vào miền Nam Việt Nam để tăng cường lực lượng.
- Phản công chiến lược nhằm đẩy lùi lực lượng cách mạng ra khỏi các vùng chiến lược quan trọng.
- Phá hoại miền Bắc Việt Nam bằng các cuộc không kích và bằng tàu ngầm.
Kết quả
Mặc dù giai đoạn đầu có một số thành công nhất định, nhưng chiến lược này cũng dần bị đẩy vào ngõ cụt do sự đấu tranh kiên cường của lực lượng cách mạng và sự ủng hộ của nhân dân. Mỹ không thể duy trì ưu thế quân sự và không thể đánh bại phong trào giải phóng.
Việt Nam hóa chiến tranh
Sau thất bại của "Chiến tranh cục bộ" và Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968, Mỹ đã chuyển sang chiến lược "Việt Nam hóa chiến tranh" với mục tiêu tiếp tục sử dụng người Việt đánh người Việt.
Âm mưu
Mục tiêu của chiến lược này là rút dần quân đội Mỹ khỏi Việt Nam, tăng cường huấn luyện và viện trợ cho quân đội Việt Nam Cộng hòa, mở rộng xâm lược sang Lào và Campuchia để cắt đứt nguồn tiếp viện cho lực lượng cách mạng.
Thủ đoạn
Để thực hiện chiến lược này, Mỹ đã áp dụng các thủ đoạn sau:
- Rút dần quân đội Mỹ khỏi Việt Nam.
- Tăng cường huấn luyện và viện trợ cho quân đội Việt Nam Cộng hòa.
- Mở rộng xâm lược sang Lào và Campuchia để cắt đứt nguồn tiếp viện cho lực lượng cách mạng.
- Đánh phá miền Bắc Việt Nam bằng các cuộc không kích và bằng tàu ngầm.
Kết quả
Tuy nhiên, chiến lược này cũng không thành công và cuối cùng Mỹ buộc phải rút quân khỏi Việt Nam sau Hiệp định Paris năm 1973. Mỹ không thể duy trì ổn định tình hình ở Việt Nam và không thể ngăn chặn sự thất bại của chính quyền Sài Gòn.
So sánh các chiến lược chiến tranh của Hoa Kỳ
Khi so sánh các chiến lược chiến tranh của Hoa Kỳ ở Việt Nam, ta có thể thấy sự tiếp nối và điều chỉnh giữa các giai đoạn khác nhau. Dưới đây là một số điểm so sánh quan trọng:
Mục tiêu
- Chiến tranh đơn phương: Mục tiêu chính là kiểm soát hoàn toàn miền Nam Việt Nam và chống lại phong trào cách mạng.
- Chiến tranh đặc biệt: Mục tiêu là tăng cường viện trợ quân sự cho Việt Nam Cộng hòa và đào tạo quân đội Sài Gòn.
- Chiến tranh cục bộ: Mục tiêu là giành quyền chủ động trên chiến trường và phá hoại miền Bắc Việt Nam.
- Việt Nam hóa chiến tranh: Mục tiêu là rút quân Mỹ khỏi Việt Nam, tăng cường viện trợ cho quân đội Việt Nam Cộng hòa và mở rộng xâm lược sang Lào và Campuchia.
Thủ đoạn
- Chiến tranh đơn phương: Sử dụng cải cách điền địa và đặt phong trào cộng sản ngoài vòng pháp luật.
- Chiến tranh đặc biệt: Tăng cường viện trợ quân sự và lập các "Ấp chiến lược".
- Chiến tranh cục bộ: Đổ quân viễn chinh vào miền Nam và phản công chiến lược.
- Việt Nam hóa chiến tranh: Rút quân Mỹ, tăng cường huấn luyện cho quân đội Việt Nam Cộng hòa và mở rộng xâm lược sang Lào và Campuchia.
Kết quả
- Chiến tranh đơn phương và đặc biệt: Thất bại trong việc kiểm soát miền Nam và chống lại phong trào cách mạng.
- Chiến tranh cục bộ: Gặp khó khăn trong việc duy trì ưu thế quân sự và đánh bại lực lượng cách mạng.
- Việt Nam hóa chiến tranh: Không thể duy trì ổn định tình hình và buộc phải rút quân khỏi Việt Nam.
Thứ tự các chiến lược chiến tranh của Hoa Kỳ
Dựa trên sự phát triển của chiến tranh ở Việt Nam, trình tự các chiến lược chiến tranh của Hoa Kỳ có thể được xác định như sau:
- Chiến tranh đơn phương: Bắt đầu từ khi Mỹ can thiệp vào Việt Nam để kiểm soát miền Nam và chống lại phong trào cách mạng.
- Chiến tranh đặc biệt: Triển khai khi phong trào cách mạng ở miền Nam và trên thế giới ngày càng mạnh mẽ.
- Chiến tranh cục bộ: Chuyển đổi khi chiến lược đặc biệt không đạt được kết quả như mong đợi.
- Việt Nam hóa chiến tranh: Cuối cùng, Mỹ chuyển sang chiến lược này để tiếp tục sử dụng người Việt đánh người Việt trước khi rút quân khỏi Việt Nam.
Bảng thống kê các chiến lược chiến tranh của Hoa Kỳ
| Chiến lược | Mục tiêu | Thủ đoạn | Kết quả |
|---|---|---|---|
| Chiến tranh đơn phương | Kiểm soát miền Nam và chống lại cách mạng | Cải cách điền địa, đặt phong trào cộng sản ngoài vòng pháp luật | Thất bại do sự kháng cự quyết liệt của lực lượng cách mạng |
| Chiến tranh đặc biệt | Tăng cường viện trợ quân sự cho Sài Gòn | Kế hoạch Xtalây - Taylo, lập các "Ấp chiến lược" | Không thành công do sự phát triển mạnh mẽ của phong trào giải phóng |
| Chiến tranh cục bộ | Giành quyền chủ động trên chiến trường | Đổ quân viễn chinh vào miền Nam, phản công chiến lược | Gặp khó khăn trong duy trì ưu thế quân sự |
| Việt Nam hóa chiến tranh | Rút quân Mỹ, tăng cường viện trợ cho Sài Gòn | Rút quân Mỹ, vẫn giữ vững chính quyền bù nhìn ở Sài Gòn. | Không thành công và buộc phải rút quân sau Hiệp định Paris năm 1973 |
Điểm chung của các chiến lược chiến tranh của Hoa Kỳ
Dù có sự khác biệt về mục tiêu và thủ đoạn, các chiến lược chiến tranh của Hoa Kỳ ở Việt Nam đều có những điểm chung. Đầu tiên, tất cả đều sử dụng nguyên tắc "người Việt đánh người Việt" để đối phó với lực lượng cách mạng, thay vì tự mình tham gia vào các trận đánh. Thứ hai, tất cả đều gặp khó khăn trong việc duy trì ổn định tình hình và đánh bại phong trào giải phóng. Cuối cùng, tất cả đều không đạt được mục tiêu cuối cùng và buộc phải rút quân khỏi Việt Nam.
Kết luận
Trong suốt quá trình tham gia vào cuộc chiến tranh ở Việt Nam, Hoa Kỳ đã triển khai nhiều chiến lược chiến tranh khác nhau nhằm đạt được mục tiêu kiểm soát và ngăn chặn sự lan rộng của cách mạng. Tuy nhiên, các chiến lược này đều gặp phải nhiều khó khăn và không đạt được thành công như mong đợi. Chiến tranh đơn phương đã thất bại do sự kháng cự quyết liệt của lực lượng cách mạng, trong khi chiến tranh đặc biệt không thành công do sự phát triển mạnh mẽ của phong trào giải phóng. Chiến tranh cục bộ gặp khó khăn trong việc duy trì ưu thế quân sự và cuối cùng, chiến lược Việt Nam hóa chiến tranh buộc phải rút quân sau Hiệp định Paris năm 1973.
